Amniyosentez Nedir? Kimler Yaptırmalı?
Hamilelik süresince, anne adayının karnından girilen bir iğne ile bebeğin suyundan örnek alınma işlemine “amniyosentez” adı verilir. Geçmişte amniyosentez bebeğin akciğer fonksiyonlarını değerlendirmek ve kan uyuşmazlığı varlığında bebekteki sarılık miktarını tespit etmek amacıyla kullanılmakta idi. Günümüzde ise sıklıkla anne adayının karnında bebeğin kromozomal yapısının incelenmesi için uygulanmaktadır. Kromozom analizi dışında amniyosentez, “polihidramnios” denilen bebeğin suyunun fazla olduğu durumlarda tedavi amacıyla da uygulanabilmektedir.
Amniyosentez Yapılmasının Amacı Nedir?
Amniyosentez ve diğer prenatal testlerin (anne karnında teşhise yönelik testler) amacı özellikle tedavi olanağı olmayan genetik hastalıklar başta olmak üzere bu hastalıkları ve anomalileri mümkün olduğunca erken dönemde saptayarak, anne baba adaylarına hastalık ve bebeğin dünyaya geldikten sonraki olası durumu hakkında bilgi vermek, diğer taraftan yine onların kararı ve onayı ile mümkün olduğunca erken dönemde gebeliğin sona erdirilmesini sağlamaktır. Bazı anne baba adayları Down sendromu gibi anomalilerin olduğu durumlarda hamileliği devam ettirme yönünde karar verebilirler. Bu tamamiyle çiftlerin seçimi olup yasal ya da vicdani hiçbir zorlama bulunmamaktadır. Amniyosentez yapılıp yapılmaması kararı da yine sadece anne baba adayına aittir. Doktorunuz sizi amniyosentez yapılmasına zorlayamaz ancak yapılmasını önerebilir.
Amniyosentez Ne Zaman Yapılır ?
2. üç ayda tanı amacıyla yapılan amniyosentez, genellikle gebeliğin 16. ve 18. haftalarında yapılır. En erken 14. en geç 20. haftada yapılır. Amniyosentez, gebeliğin son üç ayında akciğerlerin gelişkinliğini değerlendirmek için de yapılabilir. Hücrelerin kültürünün laboratuvarda yapılması gerektiğinden, testler 21 ila 35 gün arasında sonuçlanır. Tay-Sachs Hastalığı , Hunter sendromu gibi testler için yapılan değerlendirmeler daha hızla sonuçlanabilir.
Amniyosentez Nasıl Yapılır ?
Gebe anneye bir muayene gömleği giydirildikten sonra idrar kesesi boşaltılarak muayene masasına sırtüstü yatırılır. Karnı hariç bütün bedeni örtülür. Doktor, ultrasonla bebek ve plesantanın yerini belirleyerek uygulama sırasında onlara dokunmamayı hedefler. Bebekte görülebilir bir anormallik olup olmadığını anlamak için daha detaylı bir ultrasonun önceden yapılmış olması gerekir. Karın antiseptik çözeltilerle silindikten sonra eğer gerekliyse küçük bir lokal anestezi yapılır. Anestezi herkese uygulanmaz çünkü kullanılan iğne en az amniyosentez iğnesi kadar acı verir. Uzun bir şırınga iğnesi ile karın üzerinden rahme girilerek yeterli miktar amniyon sıvısı çekilir. Kazara iğnenin bebeğe değmesi ihtimalini önlemek için eşzamanlı olarak ultrasondan izlenir. Annenin yaşamsal belirtileri ve bebeğin kalp atışları uygulamadan önce ve sonra kontrol edilir. Uygulama 30 dakikadan uzun sürmez. Rh (-) kan grubu olan annelere, amniyosentezin olası bir Rh hastalığına yol açmadığından emin olunması için Rh immünglobülin (kan uyuşmazlığı) iğnesi yapılır.
Amniyosentez Ne Kadar Güvenli ?
Çoğu anne adayının uygulama sonrasında birkaç saat süren hafif kramplardan başka bir yakınması genellikle olmaz. Nadir olarak hafif bir vajinal kanama ya da sıvı akıntısının olması mümkündür. 200 kadından birinde düşüğe yol açan bir enfeksiyon olasılığı olsa da, amniyosentezin yararları risklerinden büyükse yapılmalıdır.
Amniyosentez Komplikasyonları
Amniyosentez komplikasyonları ender olmasına rağmen, yaklaşık 100 uygulamanın bir tanesinde amniyon sıvısı akıntısı olmaktadır. Vajinanızda böyle bir akıntı olduğunda derhal doktora başvurmak gerekir. Akıntı gözlemlenirse yatakta dinlenme ve yakın gözlem tavsiye edilmektedir.
